Architektura średniowiecza

• Po rozpadzie Cesarstwa Rzymskiego na zachodnie i wschodnie losy ludzi oraz rozwój kultury potoczył się odmiennie.

Rozpad wielkiego cesarstwa miał wpływ na architekturę. Na podstawie wynalazków rzymskich architektów wyrosła średniowieczna architektura, którą zdominowała religia i surowość. Dzieli się jej budowle na te pochodzące z okresu przedromańskiego, romańskiego i germańskiego. Podzielone na wschód i zachód Cesarstwo to różne typy i style budowli. Bizancjum będące jego wschodnią częścią zachowało kulturę wykształconą przez rzymian. Stosowano tam nadal metody i trendy obowiązujące niegdyś w świętym mieście. Z biegiem czasu na wschodzie coraz bardziej przystosowywano zabudowę do wymogów stawianych przez kulturę chrześcijan. Natomiast zachodnia część Cesarstwa została całkowicie poddana wpływom barbarzyńców, między innymi Hunów. Następnie poprzez krucjaty rozwinięto wpływ chrześcijańskiej kultury na obszary takie jak np. Palestyna lub Syria. Kiedy oficjalnie Rzym stał się chrześcijański w coraz większej liczbie miejsc zaczęto budowę kościołów.

Oczywiście na początku wzorowano się na poprzednich budowlach sakralnych wykonywanych przez rzymian, szczególnie pod względem zdobnictwa. Później wykształciły się wzory oryginalne i typowe dla chrześcijańskich świątyń. Następnie poprzez krucjaty w obronie chrześcijańskiej wiary rozwinięto wpływ chrześcijańskiej kultury na obszary takie jak np. Palestyna lub Syria.

Nie trudno się domyśleć, że w omawianej epoce najistotniejsze były katedry i kościoły. Były nie tylko miejscami kultu, ale także spełniały ochronne funkcje w czasie wojen i najazdów wrogich sąsiadów z zagranicy. Dominowały w tamtejszym okresie dwa style – wspomniany romański i gotycki. Styl romański pojawiał się od X do XIII wieku. Kościoły wykonywane w tym stylu tworzono z brył o prostokątnych kształtach. Przez co budynki zyskiwały na masywności, surowości i monumentalności. Nic dziwnego, że taki typ zabudowy mógł nie tylko zrzeszać wiernych i przybliżać ich do Boga, lecz był również ochronną twierdzą. Grube mury były odporne na ataki z zewnątrz, a wysokie wierze stanowiły doskonałe punkty obserwacyjne.

Niestety w tym typie zabudowy stosowano niewielkie okna, dzięki czemu wierni spędzali czas mszy w półmroku. Styl gotycki to strzeliste kościoły sięgające szczytem wierz chmur i zapierające dech w piersiach. W XII wieku wykształcił się on w Francji, a następnie dotarł na teren zachodniej Europy. W architekturze gotyckiej łatwo dostrzec małość człowieka wobec wielkiego Boga, który obrazowały potężne katedry. W zdobnictwie stosowano na wszystkie możliwe sposoby alegorie i symbolizm religijny. Pojawiły się także piękne ikony. W przeciwieństwie do monumentalnych, romańskich kościołów gotyckie katedry wydawały się lżejsze. Ten efekt wizualny osiągano nie tylko poprzez wysokość budowli, ale także materiał z jakich powstawały. Przeważnie była to cegła lżejsza od ciosanych bloków kamiennych. Strzeliste wierze, ogromne i liczne okna pokryte witrażami skutecznie ozdabiały dzieła średniowiecznych architektów. Charakterystyczne, wcześniej nie spotykane ostre łuki natychmiast powinny kojarzyć się z tym stylem architektonicznym. Łuki podpierające konstrukcje sklepienia krzyżowo – żebrowego do dzisiaj utrzymują wiele średniowiecznych katedr.